Tulio Kecik – Federiko Felini, život i film

Kao da Felinijevo delo manje poznajemo, a više uzimamo zdravo za gotovo, korišćenjem izraza „felinijevsko“ čovek i delo su se izgubili od silnih tumačenja i podrazumevanja

Kristina Đuković 

Prošle godine u oktobru navršilo se dvadeset godina od smrti Federika Felinija, a izdavačka kuća iz Novog Sada „Kiša“ neobično živo je prizvala ovog velikana 20. veka knjigom Tulija Kecika „Federiko Felini, život i film“, u prevodu Marije Kajtez.

Kao da Felinijevo delo manje poznajemo, a više uzimamo zdravo za gotovo, korišćenjem izraza „felinijevsko“ čovek i delo su se izgubili od silnih tumačenja i podrazumevanja. A, knjiga italijanskog filmskog kritičara i dugogodišnjeg Felinijevog poznanika Kecika, otkriva Balzakovog i Gojinog rođaka kao umetnika, zanatliju i, pre svega, čoveka iza naizgled neprobojne „felinijevske“ aure.

Osam godina mlađi od junaka svoje biografske knjige, i sam učesnik u italijanskoj kinematografiji druge polovine prošlog veka, sa neposrednošću očevica Kecik oživljava Felinija kao čoveka koji ne samo da je pravio filmove, već je znao da ih živi. Autor se više oslanja na fusnote, mitove, groteskne vinjete i avanture nego na visokoparne analize i teorije balansirajući na rubu romansirane biografije, roto romana i antropološke bajke, kako bi Federiko verovatno poželeo. Zapravo, Kecik hrabro sledi žanrovsku matricu koju je zadao sam Felini – posmatranje činjenica kroz okvir fantazije, sa detinjastim žarom za mitove i apokrife umesto pukog prenošenja biografskih činjenica.

Otuda se poglavlja koja se tiču Felinijevog detinjstva u Riminiju, te prvim koracima kao karikaturiste i kolumniste u rimskim novinama, čitaju kao avanturistički roman začinjen komičnim i nadrealnim epizodama. Za ovog biografa jednaku težinu ima činjenica da je Felini dobio pet Oskara, kao i tačan datum snova iz oniričke beležnice italijanskog Maestra ili tvorcu „Ulice“ toliko dragi sporedni detalji kao što je trovanje ribom pri Felinijevom susretu sa Dinom Bucatijem i rediteljeva ljubav prema automobilima. I simpatična opaska da je tvorac „Grada žena“ više bio heruvim, a manje Don Žuan koji se filmom „Kazanova“ pobunio protiv arhetipa mediteranskog ljubavnika kao što će se godinama kasnije pobuniti protiv reklama koje prekidaju sintaksu filma i protiv Berluskonijevih TV feuda.

Budući dugogodišnji filmski kritičar između ostalog u milanskom „Korjera dela sera“, Kecik daje insajderski i stručan osvrt na kompletnu Felinijevu filmografiju dozvoljavajući sebi po koji obračun sa ondašnjim filmskim kritičarima koji su velikom odmetniku od neorealizma, ali i provokatoru crkve, zamerali apolitičnost, vulgarnost ili samodovoljnost. Sa publicističkom predanošću iznosi niz do sada manje poznatih detalja o poreklu pojedinih ideja iz Felinijevog mađioničarskog kofera, odabiru glumaca i onoga što u knjizi naziva plesom sa producentima kao jednom od najmukotrpnijih Felinijevih zadataka.

„Felini, život i film“ ujedno je i živopisna galerija likova sa kojima je glavni junak živeo i radio – počev od glumice i supruge Đulijete Mazine, preko Felinijevog alter ega Mastrojanija, odnosa ljubavi i mržnje sa producentom Dinom De Laurentisom, dirljive epizode o Felinijevoj inspiraciji glumcem italijanskog varijetea Aldom Fabricijem, klovnovima, probisvetima, pa do odnosa sa kompozitorom Ninom Rotom koji, po Kecikovom opisu deluje kao gotovo idealno razumevanje dve umetničke duše.

Ovenčana nagradom Mediči 2011. Godine, Kecikova knjiga je nagrađena daleko značajnijom pretpostavkom – da bi Felini bio zadovoljan ovom biografijom. Jer, Kecik pre svega uspeva da prenese život onakav kakav je suštinski bio – kao veselu probu orkestra. Kao put od šale do filozofije.