Gradovi i njihova druga imena

---

Kad čujete Velika jabuka, znate da je reč o Njujorku. Mnogi gradovi imaju druga imena po kojima su poznati širom sveta

---

Pored brojnih gradova u svetu, i deset u Srbiji imaju i druga imena pored zvaničnih. Ukoliko se setite još nekog grada s drugim imenom, dopunite listu.

Njujork – Velika jabuka (u knjizi Edvarda Martina Putnik iz 1909. Njujork je prvi put nazvan Velika jabuka. Sportski novinar Džon Ficdžerald je od maja 1921, kad je počeo da piše kolumnu, u svakoj pisao o Velikoj jabuci i tako proslavio drugo ime Njujorka. Pitanje je: Otkud baš jabuka? Jasno je zašto je velika. Konjičke trke bile su vrlo popularne početkom 20. veka u Njujorku, a njihove maršrute nazivane su po voću. Kojim god „voćem da su trkači jahali“, pobednika je kao nagradu dobijao – jabuku)

Filadelfija – Grad bratske ljubavi

Moskva – grad s najviše drugih imena: Treći Rim (monah Filotej 1523. u poslanici velikom moskovskom knezu piše: „Moskva je posednji bedem istinske vere. Dva Rima padoše, a Treći Rim stoji.” Reč je bila o borbi protiv jeresi), Zlatoglava (zlatne kupole hramova), Prvoprestona (prva prestonica ruske države), Negumena (nije od gume, ne može da se širi beskrajno, nema mesta za sve koji bi u njoj da žive)

Rio de Žaneiro – poznat je po dva imena: Veličanstveni grad i Grad karnevala

Sidnej – ima dva druga imena: Lučki grad i Smaragdni grad (okružen je nacionalnim parkovima, zalivima, rekama i uvalama)

Peking – Zabranjeni grad (grad za cara i njegovu svitu u okviru Pekinga)

Venecija – Nevesta mora

Tokio – Edo (to je u stvari njegovo prvo ime, koje je nosio do 1870, kad se car iz Kjota („zapadna prestonica” na japanskom) preselio u „istočnu prestonicu”, odnosno Tokio na japanskom)

Sao Paolo – Brazilska lokomotiva

Čikago – Vetroviti grad (Beograđanima i Vojvođanima poznat fenomen vetra)

Bordo – Grad vina

Amsterdam i Sankt Peterburg – Venecija Severa (bezbrojni mostovi na kanalima u ova dva grada)

Singapur – Grad lavova (bukvalni prevod imena)

Prag – Grad stotinu tornjeva

Pariz – Grad svetlosti (Mnogi smatraju da je ime dobio kao vodeći grad prosvetiteljstva, međutim, ovo ime je dobio još u 16. veku. Tada je Pariz bio nesiguran za život, vrveo je od džaparoša, silovatelja, razbojnika, ubica… U večernjim i noćnim satima bio je u potpunom mraku, pa je kriminalcima bilo lako da uteknu. Vlada je donela zakon kojim je obavezala građane da u prozorima drže upaljene sveće tokom noći. Kriminal se smanjio, ali nedovoljno. U 17. veku je mera pojačana – sve ulice, i velike i male, prolazi… sve je noću moralo da bude osvetljeno)

Buenos Aires – Američki Pariz

Bukurešt – Pariz Istoka

Kairo – Afrički Pariz

Toronto – Kraljičin grad

Budimpešta – Biser Dunava (od svih gradova na Dunavu, ime „biser“ poneo je glavni grad Mađarske)

Grenobl – Prestonica Alpa

Rim – Večni grad (drugo ime stekao je još pre nove ere, u vreme Rimske imperije)

Majami – Mala Kuba

Melburn – Evropa Australije

Marakeš – Grad oker boje (oker boja gline)

Beč – Carski grad (glavni grad „prve Evropske unije“ – Austrougarske)

Milano – Svetska prestonica mode (Pariz je izgubio primat)

Jerusalim – Sveti grad

Las Vegas – Grad greha

Kan – Evropski Las Vegas

Barselona – Gaudijev grad (kad pomislite na ovaj grad, prva asocijacija je arhitekta Gaudi)

Pitsburg – Gvozdeni grad (poznat je po industriji metala)

Ušuaja (Ognjena Zemlja) – Kraj sveta (najjužniji grad na svetu)

Mumbaj i Holivud – Grad snova (indijski Holivud je Bolivud, po starom nazivu Mumbaja – Bombaj)

Hong Kong – Biser Orijenta

Trst – Mali Beč (tako ga je nazvala austrougarska carica Elizabeta – Sisi)

Adis Abeba – Grad ljudi (na lokalnom jeziku naziv grada se prevodi kao „novi cvet“, a ime Grad ljudi dobio je kao veliki grad, s mnogo ljudi)

Detroit – Grad motora (automobilska industrija)

San Francisko – Grad ljubavi (pedesetih godina prošlog veka bio je nezvanični centar bitničkog, a šezdesetih hipi pokreta; za Leto ljubavi proglašena je 1967, u najvećoj hipi komuni Hej-Amšuri u San Francisku)

I u našoj zemlji ima gradova s drugim imenom pod kojim su poznati.

Beograd – nekad su ga u Evropi zvali Kapija Evrope (na granici između Austrougarske i Otomanske imperije), a poznatiji je kao Beli grad (iako je to puki prevod njegovog imena, mnogi se ne bi složili da je beo. Treba razjasniti da naziv „beo“ nije dobio zbog čistoće već zbog belog kamena Beogradske tvrđave)

Novi Sad – Srpska Atina (u ovom gradu osnovane su prve institucije kulture srpskog naroda)

Šabac – Ima dva druga naziva: Mali Pariz (zbog brojnih kafana i provoda u njima) i Grad vašara (po čuvenom Šabačkom vašaru). Šapčani su poznati i kao – Čivijaši. Po priči, ime su dobili u vreme prve vladavine kneza Miloša. Naime, poreznik je skupljao letinu kao porez od seljaka u Mačvi, pa zaspao na kolima s „porezom“. Šapčani su mu poskidali čivije (tur. klinove) i kola su se polomila. Poreznik im je opsovao „majku čivijašku“. Glagol čivijati je ostao u jeziku sa značenjem nasamariti nekog, podvaliti nekome. Postoji i glagol raščivijati, sa značenjem – snaći se u nečem vrlo komplikovanom, napraviti da zamršeno i nejasno postane jednostavno i jasno.

Leskovac – Grad roštilja i Srpski Mančester (zbog nekad razvijene tekstilne industrije)

Kragujevac – ima dva druga imena: Prva prestonica (Miloš Orenović je prvo Kragujevac odredio za prestonicu oslobođene države) i Grad automobila

Smederevo – Trouglasta prestonica (jedno vreme bila je prestonica, pred otomanska osvajanja, a Smederevska tvrđava je trouglastog oblika)

Kruševac – Lazarev grad (u njemu je stolovao knez Lazar). Kruševljane zovu i – Čarapani. Postoje dve verzije zašto su tako nazvani. Po prvoj, u vreme Prvog srpskog ustanka Kruševljani su skidali opanke kako bi nečujno, u čarapama, pošli na Turke. Po drugoj, Kruševljani su poznati po lepim, vezenim čarapama.

 

Niš – takođe ima dva druga imena: Konstantinov grad (po Konstantinu Velikom koji je rodom iz tadašnjeg Naisusa, sadašnjeg Niša) i Ratna prestonica (na početku Prvog svetskog rata Pašić je Niš proglasio za ratnu prestonicu)

Jagodina – jedno vreme se zvala Svetozarevo, pa je vratila staro ime. Jagodina se tako zove od 14. veka (u dokumentu iz 1399. prvi put se pominje pod tim imenom – despot Stefan Lazarević je Dubrovčaninu Živulinu Stanišiću dao razrešnicu). Po legendi, ime je nastalo po krčmarici Jagodi, koja je danju držala krčmu, a noću pljačkala karavane. Jagodince zovu – Ćurani. Pred Prvi svetski rat Čiča Ilija Stanojević bio je kafedžija u Jagodini. Držao je kafanu Kod dva astala, jer je imala samo dva astala. Za prvim je sedeo gazda s glumcima, a za drugim su Jagodinci pili na veresiju. Brzo je bankrotirao. Osvetio se Jagodincima posle rata – posle predstave je bacio žito i počeo da vabi Jagodince kao ćurane.

Vranje – Žuto cveće (po legendi, u Prvom svetskom ratu francuski vojnici su baku koja je radila nešto u bašti pozdravili sa: „Bonjour!”, a ona je pomislila kako za njeno cveće misle da je božur. Rekla im je da to nije božur već – žuto cveće). Vranje se pre osvajanja Turaka zvalo Golubinje po vojvodi Golubiću, upravitelju grada. Njegova žena zvala se Vrana. Kad je Golubić poginuo na Kosovu, Vrana je preuzela upravu nad gradom. To je samo jedna od legendi u vezi s imenom grada Vranja.